Pisana w latach 1953-1956 "Archeologia na wyrywki", należąca do cykle reportaży archeologicznych Jasienicy, stanowi w pewnym sensie kontynuację "Świtu słowiańskiego jutra" (1952, 1954), wydanego w latach późniejszych jako "Słowiański rodowód". Autor wraca w znane już sobie miejsca, gdzie wciąż trwaj...