Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki, oprac. Władysław Czapliński, BN I 62, 2003. WSTĘP I. Pamiętniki staropolskie: XIX w. – wydano drukiem najważniejsze pamiętniki staropolskie Dają one wiedzę o ludziach minionych wieków i ich życiu Pamiętnik to niezastąpione źródło historyczne, ale bywa zawodne: tendencja autora i usterki pamięci mogą zaciemniać obra(...)

Adam Stanisław Naruszewicz, Satyry, oprac. Stanisław Grzeszczuk, BN I 179, 1962. WSTĘP I. Życie i twórczość Naruszewicza. - ur. 1733, dawniej ród liczący się w kraju, teraz bieda w rodzinie, dlatego Adam został księdzem. - 1748 r. nowicjat, do francji do słynnego kolegium jezuickiego w Lyonie, powrót do kraju 1754-1755, na Akademii Wileńskiej le(...)

Jan Jakub Rousseau, Nowa Heloiza, przeł. i oprac. Ewa Rzadkowska, BN II 136, 1962. WSTĘP I. Jan Jakub Rousseau przed napisaniem „Nowej Heloizy”. - „Nowa Heloiza”: druk 1761 r., praca nad nią 1756-1758 w zaciszu Ermitage, niedaleko Montmorency. - Rousseau 44 lata, mistrz paradoksu, po raz pierwszy sięga po powieść. - pragnienie wiedzy obudziło si(...)

Hieronim Morsztyn, Światowa Rozkosz z Ochmistrzem swoim i ze dwunastą swych służebnych panien, wyd. Adam Karpiński, Warszawa 1995. WPROWADZENIE DO LEKTURY - Hieronim z Raciborska Morsztyn, fragmentaryczna biografia i twórczość, współcześni wypo-wiadali się o nim pochlebnie i często, m.in. Seweryn Bączalski w 1608 r. w „Przestrachu śmiertelnym”; Kaspe(...)

Jan La Fontaine, Bajki, przeł. i objaś. Stanisław Komar, oprac. Lidia Łopatyńska, wyd. 2 przejrz. i popr., BN II 60, 1953. WSTĘP I. Fakty biograficzne. - ur. 1621 w Szampanii, zamożna rodzina kupiecka, nauka w Paryżu, seminarium duchowne (rok), studia prawnicze, 1647 stanowisko ojca – leśniczy królewski i ślub z 14-letnią Marią He-ricart, syn Karol, J(...)

„Zabawy Przyjemne i Pożyteczne” (1770-1777) Wybór, oprac. Julian Platt, BN I 195, 1968 (wybór utworów) WSTĘP I. Rozwój publicystyki literackiej w okresie poprzedzającym powstanie „ZPIP”. - odkrycia naukowe w II poł. XVII w. + przewrót umysłowy = bujny rozwój publicystyki w Europie Zachodniej, oprócz nowin i gazet powstają tzw. czasopisma uczone(...)

Jan Kochanowski – Treny Jana Kochanowskiego droga do „Trenów” 1. Kochanowski urodzony w 1530 ( lub około ) a Treny wypuszczone w 1580 ◦ te 50 lat to szczytowy rozkwit renesansu w Polsce • 1560 r. - pierwszy poezje drukowane przez Kochanowskiego ◦ Epitaphium Cretcovii w Bazylei 1561 utwór po Polsku „O śmierci Jana Twardowskiego” - Kraków 1562 w(...)

Aron Guriewicz, Kategorie kultury średniowiecznej, przeł. Józef Dancygier, Warszawa 1976. 1. Wstęp. „Obraz świata” człowieka średniowiecznego. - spaczone wyobrażenie na temat średniowiecza – niemal synonim wszelkiej ciemnoty. - ukształtowały się zalążki współczesnych narodowości europejskich. - dominują: żywoty świętych, w architekturze – katedry, obr(...)

Jan Kochanowski, Treny, oprac. Janusz Pelc, wyd. 15 zm., BN I 1, 1986. WSTĘP Jana Kochanowskiego droga do „Trenów”. ur. ok. 1530 r., zm. 1584 r.. pierwsze wydanie „Trenów” ukazało się w Drukarni Łazarzowej w Krakowie w 1580 r. 1530-1580 rozkwit renesansu polskiego, powstają najwybitniejsze utwory: Andrzeja Frycza Modrzewskiego i Mikołaja Kopernika, Kle(...)

Franciszek Karpiński, Poezje wybrane, oprac. Tomasz Chachulski, wyd. 2 zm., BN I 89, 1997. WSTĘP I. Biografia i autobiografia. - ur. 04,10,1741 r. w Hołoskowie, na Pokuciu, Rozalia ze Spendowskich + Jędrzej. - 1750-1758 nauka w kolegium jezuickim, młodzieńcza miłość do Marianny Brösell, córki kapi-tana wojsk saskich; Karpiński skłonił ją do wyj(...)