Tomáš Halík

Urodzony 1.6.1948 w Pradze, syn historyka literatury, wydawcy dzieł braci Čapków, PhDr. Miroslava Halíka.

W latach 1966-71 studiował socjologię i filozofię na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Karola (uczeń prof. Patočki), tytuł doktora filozofii uzyskał w 1972 r.; jesienią 1968 ukończył trymestr socjologii i filozofii religii na University of Wales w Bangorze (Wielka Brytania). W roku 1984 zyskał uprawnienia z psychologii klinicznej. Teologię studiował tajnie w Pradze (uczeń J. Zveřiny), a po roku 1989 podyplomowo (ze specjalizacją religioznawczą) na Papieskim Uniwersytecie Laterańskim w Rzymie, gdzie w r. 1992 uzyskał akademicki stopień licencjacki (nostryfikowany przez Ministerstwo Szkolnictwa Republiki Czeskiej jako "dr teologii"). Jesienią 1992 habilitował się w zakresie socjologii - na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Karola w Pradze; oraz teologii - na Papieskim Wydziale Teologicznym we Wrocławiu (dr hab. teologii). W roku 1997 został mianowany profesorem Uniwersytetu Karola w dziedzinie socjologii.

W latach 1972-1989 pracował w różnych zawodach cywilnych (zakładowy socjolog Chemoprojektu Praga 1972-75, psycholog w katedrze psychologii pracy Instytutu Ministerstwa Przemysłu 1975-84, psychoterapeuta alkoholików i narkomanów w Klinice Antyalkoholowej ....... Uniwersytetu Karola 1984-1990). Jako jeden z pierwszych zajmował się wpajaniem zasad psychologii społecznej, sensytywności i komunikacji społecznej w zarządzaniu i kierowaniu ludźmi; prowadził też w Instytucie Dokształcania Lekarzy i Farmaceutów wykłady dla lekarzy i studentów medycyny na temat komunikacji między lekarzem a pacjentem oraz filozoficznych, etycznych i psychologicznych aspektów medycyny i psychoterapii, publikował również specjalistyczne artykuły z tej dziedziny.

W okresie Praskiej Wiosny działał w opozycyjnym ruchu studenckim jako członek Akademickiej Rady Studentów Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Karola i uczestniczył w ekumenicznym ruchu chrześcijan (należał do członków-założycieli Ekumenicznego Ruchu Inteligencji i Studentów oraz Dzieła Odnowy Soborowej, organizacji zakazanych po sierpniu 1968). Po czystkach politycznych na początku lat siedemdziesiątych władze komunistyczne wydały mu zakaz pracy na wyższych uczelniach oraz wyjazdu na Zachód, był ewidencjonowany i przesłuchiwany jako wróg ustroju. Nie jest i nigdy nie był członkiem żadnej partii politycznej.

21 października 1978 został tajnie wyświęcony w Erfurcie (NRD) przez tamtejszego biskupa Aufderbecka na księdza katolickiego. Do r. 1989 działał w nielegalnych strukturach Kościoła katolickiego, w latach 80. należał do najbliższych współpracowników kardynała Tomáška, był inicjatorem ekumenicznego programu duszpasterskiego "Dziesięciolecie Odnowy Duchowej Narodu". Brał czynny udział w seminariach organizowanych w mieszkaniach prywatnych, zwłaszcza u Radima Palouša oraz Ivana Havla i Václava Havla, był członkiem praskiej grupy filozofów "Akademia", publikował w samizdacie, uczestniczył w wydawaniu nielegalnych książek i czasopism filozoficznych i teologicznych.

Od 1.2. 1990 do tej pory jest rektorem kościoła akademickiego Najświętszego Salwatora w Pradze; w swojej pracy duszpasterskiej z praskimi studentami zajmuje sie również wspieraniem społeczno-kulturalnej działalności młodego pokolenia, wychowaniem do tolerancji i obywatelskiej odpowiedzialności chrześcijan (programy antynarkotykowe, przygotowanie do małżeństwa i życia rodzinnego, spotkania z przedstawicielami Romów oraz innych mniejszości etnicznych, kulturalnych i religijnych w Czechach itp.)

Po śmierci Josefa Zvěřiny został 8.12. 1990 prezydentem Czeskiej Akademii Chrześcijańskiej i w latach nastepnych ponownie wybierany był na tę funkcję. W tym właśnie czasie działalność CzACh rozszerzyła się na ponad 50 miast Republiki Czeskiej, zorganizowano setki wykładów, konferencji krajowych i zagranicznych, seminariów i kolokwiów, rozwinęła się działalność badawczo-edytorska, nawiązano współpracę naukową z wieloma krajowymi i zagranicznymi instytucjami akademickimi i kościelnymi.

W latach 1990-93 był zastepcą sekretarza generalnego Konferencji Episkopatu Czechosłowacji i asystentem Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Karola na kierunku psychologii i socjologii. W r. 1990 współuczestniczył w Watykanie w przygotowaniach do pierwszej wizyty papieża w Czechach i w tym samym roku został mianowany przez Jana Pawła II konsultorem Papieskiej Rady do Dialogu z Niewierzącymi na okres dwóch lat.

Od r. 1993 wykłada w Instytucie Filozofii i Religioznawstwa na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Karola, a obecnie jest przewodniczącym Rady Religioznawstwa, kierunku, do reaktywowania którego na Uniwersytecie Karola walnie się przyczynił. Koncentruje się zwłaszcza na filozofii, psychologii i socjologii religii, historii mistyki, relacjach między religią a kulturą oraz roli religii w nowoczesnym społeczeństwie. Bierze udział w procesie kształcenia naukowego na studiach podyplomowych, w przewodach doktorskich i habilitacyjnych, także na innych uczelniach. Był inicjatorem międzynarodowego projektu badawczego Aufbruch, poświęconego religioznawstwu i roli Kościoła w społeczeństwach postkomunistycznych, uczestniczył też w pracach nad kilkom innymi krajowymi i międzynarodowymi programami naukowo-badawczymi. W latach 1991-93 ukończył praktyczny kurs zarządzania organizacjami, kierowania ludźmi oraz komunikacji medialnej w Austrii, Niemczech i Izraelu. W styczniu 2002 wziął udział w wyprawie na Antarktydę.

Opublikował przeszło 200 prac - książek, podręczników, artykułów popularnych i naukowych w kraju i za granicą. Jego książki wyszły także w języku niemieckim, polskim, włoskim i hiszpańskim. Jest członkiem krajowych i zagranicznych rad redakcyjnych czasopism naukowych oraz szeregu gremiów i towarzystw naukowych - np. Szwajcarskiego Towarzystwa Psychoterapeutycznego, Daseinsalytische Gesellchaft, Europejskiego Stowarzyszenia Teologii Katolickiej, Towarzystwa Nauki i Sztuki z siedzibą w Waszyngtonie, Międzynarodowego Stowarzyszenia Psychologii Religii, został mianowany dożywotnim członkiem Gőrres Gesellschaft w Niemczech, honorowym członkiem Stowarzyszenia Prawa Kościelnego itp. Od r. 1994 jest członkiem Rady Naukowej Uniwersytetu Františka Palackiego w Ołomuńcu, a od r. 1992 Naukowej Rady Centrum Studiów Teoretycznych Uniwersytetu Karola. W r. 1998 został wybrany, a następnie uroczyście mianowany członkiem Europejskiej Akademii Nauki i Sztuki.

Po r. 1989 wykładał gościnnie na wielu uniwersytetach i międzynarodowych konferencjach naukowych w Europie (w Rzymie, Londynie, Cambridge, Wiedniu, Monachium, Salzburgu, Grazu, San Sebastian, Palermo, Lublinie, Paryżu itd.), na ośmiu uniwersytetach w USA, w Indiach (w Madrasie i Bombaju), na Tajwanie i w Ameryce Łacińskiej (Chile i Argentynie). W letnim semestrze 1991 pracował gościnnie jako lektor Uniwersytetu w Salzburgu, w letnim trymestrze 1991 wykładał jako visiting professor w katedrze Międzynarodowych Studiów Politycznych Uniwersytetu w Pittsburgu, a w semestrze wiosennym 2000 na Nowojorskim Uniwersytecie w Pradze. W trymestrze jesiennym 2001 pracował jako visiting professor na Uniwersytecie w Oksfordzie, zaś jesienią 2003 na Uniwersytecie w Cambridge.

Od połowy lat 90. angażuje się na skalę międzynarodową w inicjatywy na rzecz dialogu i porozumienia między religiami a kulturami; uczestniczył w rozmowach z intelektualistami żydowskimi w Izraelu i USA, z hinduistami w Indiach i Wielkiej Brytanii, z buddystami w Nepalu, Japonii i Tajlandii, z muzułmanami w Egipcie (na uniwersytecie w Al Azhar w Kairze), Jordanii , Wielkiej Brytanii itp. Jest członkiem międzyanrodowego komitetu organizacyjnego Forum 2000, gdzie odpowiada głównie za dialog międzyreligijny w Czechach przy Czeskiej Akademii Chrześcijańskiej.

W czerwcu 2002 na wniosek SVU, skupiającej (?) czeskich i słowackich intelektualistów za granicą, otrzymał amerykańską Nagrodę Tolerancji (Adrew Elias Human Tolerance Award) "za wybitne zasługi dla rozszerzenia wartości tolerancji oraz wolności ducha i myśli". Fundacja Konrada Adenauera przyznała mu srebrny medal Konrada Adenauera za zasługi dla czesko-niemieckiego zbliżenia, zaś Akademia Sztuki im. Masaryka - Nagrodę za działalność twórczą. W r. 2003 austriacka fundacja Communio et Progressio uhonorowała go Nagrodą kardynała Kőniga za zasługi dla obrony praw czlowieka i duchowej wolności.

Po r. 1989 aktywnie uczestniczy w życiu publicznym, zabiera głos w mediach i angażuje się w inicjatywy obywatelskie. Występuje na forum publicznym przeciwko nietolerancji rasowej, narodowej, religijnej i politycznej, przeciwko przemocy, angażuje się na rzecz czesko-niemieckiego pojednania i ekumenicznego zbliżenia różnych Kościołów, wypowiada się w sprawach etyki politycznej i gospodarczej. Systematycznie organizuje na czeskiej i morawskiej prowincji wykłady i spotkania z mieszkańcami na różne tematy, zwłaszcza z dziedziny etyki. Był członkiem Rządowej Komisji do spraw Fundacji i Organizacji Bezdochodowych, członkiem Honorowego Komitetu Narodowego Roku Rodziny, członkiem honorowego prezydium komitetu paraolimpijskiego oraz członkiem zespołu, który przy Urzędzie Rady Ministrów opracowuje długoterminową koncepcję rozwoju Republiki Czekiej, bierze udział w różnych akcjach charytatywnych.

Od r. 1999 uczestniczy regularnie w międzynarodowych debatach publicznych i dyskusjach panelowych z politykami europejskimi na temat rozszerzenia Unii Europejskiej oraz kulturalnych i duchowych aspektów procesu integracji europejskiej (w Berlinie, Hannowerze, Pasawie, Lozannie, Paryżu itp.) Był jednym ze społecznych doradców prezydenta republiki, Václava Havla.

http://www.halik.cz/jp/polski.php
[edytuj opis]