Jacek Kuroń

Jacek Jan Kuroń (ur. 3 marca 1934 we Lwowie, zm. 17 czerwca 2004 w Warszawie) – polski polityk, jeden z przywódców opozycji demokratycznej w okresie PRL, historyk, działacz ZHP, współzałożyciel KOR, dwukrotny minister pracy i polityki społecznej, w latach 1989–2001 poseł na Sejm X, I, II i III kadencji.

Urodził się w rodzinie o PPS-owskich tradycjach. W 1949 był działaczem Związku Młodzieży Polskiej (ZMP). Od 1952 pracował jako etatowy instruktor w wydziale harcerskim stołecznego ZMP, wstąpił też wtedy do PZPR.

W 1955 założył Krąg Walterowski, którego był komendantem do 1961. W latach 1957–1964 pracował w Głównej Kwaterze ZHP, gdzie pełnił m.in. funkcję kierownika Wydziału Programowego. W 1953 został przewodniczącym zarządu uczelnianego ZMP na Politechnice Warszawskiej. W listopadzie 1953 usunięto go z tej organizacji, jak i z PZPR za krytykę koncepcji ideowej ZMP. Od 1955 brał udział w zebraniach "Klubu Krzywego Koła".

W 1957 ukończył studia na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Rok wcześniej ponownie został przyjęty do PZPR. Usunięty z tej organizacji po opublikowaniu w 1964 wraz z Karolem Modzelewskim Listu otwartego do Partii, krytykującego biurokratyzację i klasowy charakter reżimu PRL. W jego miejsce proponował "demokrację robotniczą" z takimi rozwiązaniami, jak referendum, gdzie podejmowano by decyzję, jaka część dochodu narodowego miałaby być konsumowana, a jaka przeznaczona na inwestycje.

We wrześniu 1976 był jednym z sygnatariuszy aktu założycielskiego Komitetu Obrony Robotników, a w 1977 KSS KOR. Współpracował z Biurem Interwencji KSS KOR. Od 1977 wchodził w skład redakcji niezależnego kwartalnika "Krytyka", od 1978 wykładał w ramach Towarzystwa Kursów Naukowych (Uniwersytetu Latającego).

Występował przeciwko łamaniu praw człowieka w Chinach i Tybecie. Pogrzeb Jacka Kuronia odbył się 26 czerwca 2004 na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. Został pochowany w Alei Zasłużonych. Hołd oddali mu m.in. prezydent RP, przyjaciele i przedstawiciele różnych religii w Polsce katolicy, ewangelicy, prawosławni, żydzi, buddyści i muzułmanie, chociaż sam deklarował się jako osoba niewierząca. Przed jego dawnym mieszkaniem przy ul. Mickiewicza na warszawskim Żoliborzu wmurowana jest pamiątkowa tablica.

Odznaczony Orderem Orła Białego (1998), francuską Legią Honorową, niemieckim Orderem Zasługi, ukraińskim Orderem Księcia Jarosława Mądrego, litewskim Orderem Wielkiego Księcia Giedymina. Na wniosek dzieci ze świdnickiego Stowarzyszenia Przyjaciół Dzieci Chorych "SERCE" decyzją Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu w 2001 został 645. kawalerem Orderu Uśmiechu.

W 2001 został odznaczony Orderem Ecce Homo – polskim odznaczeniem kościelnym przyznanym przez Kapitułę Orderu za: bezkompromisowe poświęcenie w walce z totalitaryzmem, za szlachetność charakteru i obronę godności ludzkiej w czasach uprzedmiotowienia człowieka.

Wybrane publikacje:

* Polityka i odpowiedzialność, Wyd. "Aneks", Londyn 1984 (zbiór artykułów i esejów Kuronia oraz wywiadów przez niego udzielonych)
* Wiara i wina. Do i od komunizmu, Wyd. Niezależna Oficyna Wydawnicza, Warszawa 1989
* Spoko! czyli kwadratura koła, Polska Oficyna Wydawnicza "BGW", Warszawa 1992
* PRL dla początkujących, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 1995 (wspólnie z Jackiem Żakowskim)
* Siedmiolatka, czyli kto ukradł Polskę?, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 1997 (wspólnie z Jackiem Żakowskim)
* Działanie. Jeśli nie panujemy nad swoim życiem, ono panuje nad nami, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2002
* Rzeczpospolita dla moich wnuków, Wydawnictwo Rosner i Wspólnicy, Warszawa 2004
[edytuj opis]